Cünüp kelimesi, Gusül, Gasl ve iğtisal gibi kelimelerle aynı kökenden gelmekte olup, yıkanma anlamına gelir. Dini terim olarak gusül, tüm bedenin yıkanması ve boy abdesti alınması demektir. Bu duruma büyük temizlik anlamına gelen "tahâret-i kübra" da denir. Boy abdesti almayı gerektiren durumlara ise cünüplük denir. Ayrıca, kadınların hayız ve nifas hallerinin sona ermesi de gusülü gerektirir.

Cünüplük, şehvetle meninin dışarı atılması veya cinsel ilişki sonrasında meydana gelir. Şehvetle meninin yerinden ayrılması ve şehvetle meni atılması durumlarında gusül etmek gerekir. Meninin şehvetle yerinden ayrılıp, şehvet kesildikten sonra da tekrar meni atılması, İmam Azam ve İmam Muhammed'e göre gusülü gerektirir. İmam Ebu Yusuf'a göre bu durumda gusül gerekmez. Bakmak veya dokunmak suretiyle şehvetle gelen meni de aynı şekilde gusülü gerektirir. Rüyada şehvetle ayrılan meninin, şehvet kesildikten sonra akıtılması durumunda, organı tutmak ve şehvet kesildikten sonra dışarıya akıtmak, soğukta olan veya misafir olanlar için İmam Ebu Yusuf'a uymak kolaylık sağlar.

Sünnet yerinin veya o ölçüde bir kısmın girmesiyle (dühül), erkek ya da kadın buluğ çağına ulaşmışsa gusül etmeleri gerekir. Bu durumda meninin gelmesine bakılmaz. Sadece biri buluğ çağına girmişse, sadece onda cünüplük olur ve ona gusül gerekirken diğerine gerekmez. Ancak, şüpheyi ortadan kaldırma açısından, özellikle buluğ çağına yaklaşmışsa, gusletmeden namaz kılmasına ve ibadet etmesine izin vermemek gerekir. Sarhoşluk veya bayılma durumundan uyanan bir kişi, üzerinde meni bulursa gusletmesi gerekir. İdrar yaparken, cinsel organ uyanıkken meni gelirse, yine boy abdesti alması gerekir.

Cünüplük için yukarıda belirttiğimiz gibi meninin dışarı çıkması gerekir. Şehvetle yerinden ayrılan meni, vücudun dışına ya da dış hükmü taşıyan yere çıkmazsa gusül gerekmez. Bakire olan bir kızın bekaretini yok etmeden yapılan bir ilişkide, meni gelmediği takdirde gusül gerekmez. Çünkü, bekaret sünnet yerine kadar girmeye engel olur. Dövülmek, ağır bir yük kaldırmak ya da yüksekten düşmek sonucunda gelen meni gusülü gerektirmez.

Cünüplük halini, bir namaz vakti geçirecek kadar geciktirmemek gerekir. Çünkü bir namaz vakti geçirmek, namazın kazaya bırakılması demektir ve bu da caiz olmayıp günahtır. Bu konuda İslam alimleri uyarılarda bulunmuşlardır.

Kadınların her ay gördüğü adet ve doğumdan sonra gördüğü lohusalık hallinin bitmesi de yine gusülü gerektirir.

Bununla birlikte, cünüp olan kişi, namaz vaktini geçirmeden işlerini yapabilir, uyuyabilir, yemek yiyebilir. Ancak, ellerini yıkayıp ağzını çalkalamadan yemek yemesi mekruhtur. Cünüp olan kişinin fırsat bulduğu ilk anda boy abdesti alması gerekir.